Dzisiaj sporo mówi się o zrównoważonym rozwoju, ale czy wiemy dokładnie, na czym on polega? Jakie są jego założenia? Kto i dlaczego wyznaczył cele, jaki jest termin ich realizacji i wreszcie, dlaczego koncentrują się na tych konkretnie obszarach?
Zebraliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje dotyczące Agendy 2030, czyli rezolucji przyjętej przez ONZ w 2015 roku. Zobacz, jak na przestrzeni 15 lat Organizacja Narodów Zjednoczonych widzi proces przekształcania świata i jak, krok po kroku, zamierza go realizować dla ludzi, planety i ogólnego dobrobytu.
Czym jest Zrównoważony Rozwój i kto go wprowadził?
Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju powstała z inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych 25 września 2015 roku. Pod hasłem „Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030” ONZ zaprezentowała plan działań na rzecz ludzi, planety i dobrobytu.
Źródło: https://www.gov.pl/web/polskapomoc/cele-zrownowazonego-rozwoju
Wśród wymienionych celów znajdują się m.in. eliminacja ubóstwa czy życie w wolności i pokoju. Dziś już widzimy, że wyzwania te są niesłychanie trudne do zrealizowania, zwłaszcza, że skala ich jest ogromna i rozpięta w czasie aż na 15 lat. Ambitny projekt nie jest pierwszym tego typu. 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju i 169 powiązanych z nimi zadań to kontynuacja Milenijnych Celów Rozwoju oraz chęć zrealizowania tego, co wcześniej nie zostało osiągnięte.
Jakie są globalne cele Zrównoważonego Rozwoju? 17 najistotniejszych punktów
Ogólne założenia, na jakich koncentruje się Agenda Zrównoważonego Rozwoju ONZ możemy pogrupować w następujących kategoriach:
- Ludzie – zwalczanie głodu i ubóstwa oraz umożliwianie wszystkim życia w godności, w zdrowym i bezpiecznym środowisku.
- Planeta – ochrona Ziemi przed degradacją poprzez racjonalne gospodarowanie zasobami i zrównoważoną konsumpcję.
- Pokój – wspieranie działań pokojowych, sprawiedliwych, kreowanie społeczeństw, które są wolne od przemocy i strachu.
- Partnerstwo – osiągnięcie celów jest możliwe tylko we współpracy i solidarności globalnej. Trzeba więc, aby wszystkie kraje włączyły się w tę akcję na rzecz ludzkości.
Zobaczmy zatem 17 głównych celów Zrównoważonego Rozwoju wraz z najważniejszymi danymi oraz charakterystyką planowanych działań.
Koniec z ubóstwem
Nawet 783 miliony ludzi na świecie żyje poniżej międzynarodowej granicy ubóstwa, co oznacza, że ma do dyspozycji mniej niż 1,90 USD dziennie. Ubóstwo oznacza niedożywienie, ograniczony dostęp do edukacji, wykluczenie społeczne. Jak ONZ planuje z nim walczyć? Poprzez szereg działań takich jak systemy ochrony socjalnej i uodparnianie krajów wrażliwych na skutki klęsk żywiołowych. Celem do 2030 roku jest całkowita eliminacja skrajnego ubóstwa, wdrożenie i objęcie potrzebujących mechanizmami ochrony socjalnej.
Zero głodu
Czy wiesz, że co 9 osoba na świecie cierpi z powodu głodu? Najwięcej z nich żyje w Azji, co nie oznacza, że również w Europie, w Polsce, wokół nas nie ma ludzi niedożywionych. Problemem potęgującym klęskę głodu jest postępująca w szybkim tempie degradacja środowiska. Powstrzymanie jej i wdrożenie odpowiedzialnego rolnictwa oraz rybołówstwa, a przez to zwiększenie zdolności produkcyjnych to jeden z celów ONZ.
Dobre zdrowie i jakość życia
Nie wszyscy mają dziś dostęp do pomocy medycznej, a choroby zakaźne zbierają swoje żniwo. ONZ dostrzega też duży problem ze słabą opieką poporodową skutkującą śmiercią matek i nowonarodzonych dzieci oraz nałogami prowadzącymi do uzależnień i zgonów.
W tym punkcie ONZ ma wiele celów, a wśród nich zmniejszenie globalnego wskaźnika śmiertelności okołoporodowej do poziomu mniejszego niż 70 przypadków na 100 tysięcy żywych urodzeń czy wspieranie badań nad oraz opracowaniem nowych szczepionek i lekarstw przeciwko chorobom zakaźnym i niezakaźnym.
Dobra jakość edukacji
Społeczeństwo wyedukowane ma lepszą jakość życia. Celem jest zatem umożliwienie dzieciom na całym świecie uczęszczanie do szkół na równych zasadach – chłopcy i dziewczynki powinny mieć w tym względzie takie same prawa. ONZ planuje zapewnić im dostęp do nieodpłatnej i sprawiedliwej edukacji, a dorosłym dać szansę podnoszenia kompetencji w kształceniu technicznym, zawodowym, wyższym.
Równość płci
Problem nierówności społecznych bardzo często dotyczy płci. ONZ chce skutecznie zakończyć dyskryminację, wyeliminować jakąkolwiek przemoc wobec kobiet i dziewcząt, przyznać kobietom równe prawa w dostępie do zasobów ekonomicznych i prawa własności, a także zapewnić im dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i godziwej płacy.
Czysta woda i warunki sanitarne
Czysta woda dostępna dla wszystkich to jeden z celów ONZ. Choć wody nie brakuje, to słabe gospodarowanie zasobami czy kiepski stan infrastruktury uniemożliwia to wielu osobom. Czy wiesz, że 3 na 10 osób nie ma dostępu do bezpiecznej wody pitnej? Do 2030 roku ma to ulec zmianie.
Czysta i dostępna energia
Podobny problem występuje w dostępie do energii, która jest niezbędna do wygodnego życia i pracy. Celem ONZ jest, aby wszyscy ludzie mieli prąd, a większość pochodziła z OZE. To duże wyzwanie, zwłaszcza gdy wiemy, że dzisiaj nawet 13% ludzkości nadal nie ma dostępu do energii elektrycznej.
Wzrost gospodarczy i godna praca
Likwidacja bezrobocia, godne warunki pracy, w tym uczciwe stawki pozwalające na przeżycie – ONZ stawia nacisk na zrównoważony wzrost gospodarczy oraz większy dostęp do usług finansowych.
Innowacyjność, przemysł, infrastruktura
Inwestycje w infrastrukturę, czyli transport, energię, technologię, system irygacyjny są niezbędne i powinny być prowadzone na całym świecie. Innowacje są siłą napędową rozwoju gospodarczego, zwiększają dostępność miejsc pracy. Cele ONZ w tym zakresie to m.in. promocja zrównoważonej industrializacji czy zwiększenie dostępu do technologii komunikacyjnych i informacyjnych.
Mniej nierówności
Sam wzrost gospodarczy to za mało, by pokonać ubóstwo. Widząc ogromny rozdźwięk między krajami rozwiniętymi, a najbiedniejszymi ONZ postanowiło walczyć z nierównościami poprzez postęp gospodarczy oparty na trzech filarach: ekonomicznym, społecznym i środowiskowym.
Zrównoważone miasta i społeczności
ONZ przewiduje wzrost osób zamieszkujących obszary miejskie do 5 miliardów w 2030 roku. Oznacza to szereg wyzwań z zapewnieniem im dostępu do podstawowych usług oraz racjonalnego gospodarowania zasobami i odpadami komunalnymi.
Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja
Degradacja planety, rosnąca skala zanieczyszczeń to efekty nadmiernej produkcji. Ograniczenie konsumpcji ma na celu zwiększenie dochodów netto firm, ale też zmniejszenie ilości problematycznych odpadów. O tym, jak duży jest to problem świadczą szacunki ONZ, według których do 2050 roku populacja świata wzrośnie do 9,6 miliarda, a do prowadzenia dotychczasowego stylu życia będzie ona potrzebować bogactw naturalnych w ilościach odpowiadających trzykrotności zasobów naszej planety!
Działanie w dziedzinie klimatu
To zdecydowanie jeden z największych problemów, z jakimi boryka się nasza planeta. Tylko wspólna praca na rzecz środowiska może złagodzić ryzyko zmian klimatycznych, występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, podnoszenia się poziomu mórz i wielu innych, które są obecnie obserwowane.
Życie pod wodą
Od temperatury wód w oceanach, jej składu chemicznego, prądów oraz całego podmorskiego życia w dużym stopniu zależy funkcjonowanie ekosystemów i życie ludzkie na świecie. Co trzeba zrobić? Według ONZ przede wszystkim zmniejszyć zatrważająco wysoki poziom zanieczyszczeń wód, chronić morskie i przybrzeżne ekosystemy oraz minimalizować skutki zakwaszania oceanów.
Życie na lądzie
Równie mocno zagrożone jest życie na lądzie. ONZ kładzie nacisk na ochronę lasów, zatrzymanie wylesiania i pustynnienia oraz odtworzenie ekosystemów lądowych.
Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje
Aktualne zwłaszcza w 2022, 2023 roku. Założeniem ONZ jest zwalczenie zjawisk przemocy wobec dzieci, zabójstw, handlu ludźmi oraz przemocy seksualnej. Celem jest budowa społeczeństw bezpiecznych, opartych na przejrzystych i sprawiedliwych przepisach.
Partnerstwo na rzecz celów
Oto, jakimi słowami zaczyna się Deklaracja Agendy: My, szefowie państw i rządów oraz wysocy przedstawiciele, zgromadzeni w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku w dniach od 25 do 27 września 2015 r., gdy obchodzi ona siedemdziesiątą rocznicę swego powstania, podjęliśmy w dniu dzisiejszym decyzję w sprawie nowych, globalnych Celów Zrównoważonego Rozwoju. 2. W imieniu ludzi, którym służymy, podjęliśmy historyczną decyzję o przyjęciu kompleksowego, dalekosiężnego i poświęconego ludziom zestawu powszechnych celów i zadań zorientowanych na trwałą transformację. Zobowiązujemy się pracować niestrudzenie na rzecz pełnego wdrożenia niniejszej Agendy do roku 2030 (…). Wierzymy, że wymienione cele uda się zrealizować w zamierzony sposób.